Radio Mama

In deze aflevering is Annelies Burger te gast. Annelies en haar partner zijn ouders van twee kinderen en hebben daarnaast nog een pleegzoon en pleegdochter. Ze werkt ook bij de dienst Pleegzorg en is vrijwilliger bij de vormingen voor kandidaat-pleegouders. De geknipte persoon voor een aflevering over pleegzorg dus!

Wat is pleegzorg?

“Pleegzorg betekent dat je als gezin tijdelijk de zorg overneemt voor kinderen die niet meer bij hun biologische ouders kunnen wonen. Dat kan verschillende redenen hebben: bijvoorbeeld ouders die in de gevangenis zitten, ouders die het emotioneel moeilijk hebben, ouders met een verslavingsproblematiek of ouders die tijdelijk naar het ziekenhuis moeten en geen eigen netwerk hebben om op terug te vallen,” begint Annelies.

Er bestaan daarom ook verschillende vormen van pleegzorg. Er is de kortere opvang zoals weekendopvang waarmee je tijdelijk ondersteuning biedt aan ouders die het moeilijk hebben om fulltime voor hun kind(eren) te zorgen. Dan is er ook de crisisopvang voor kinderen die meteen ergens terecht moeten kunnen wanneer bijvoorbeeld beide ouders opgepakt worden door de politie. Na de crisisopvang is er de perspectiefzoekende pleegzorg, dat geeft instanties zes maanden de tijd om een goede oplossing te zoeken voor de kinderen die in crisisopvang zitten, aangezien dat maar voor twee weken is. En ten slotte is er ook de perspectiefbiedende pleegzorg, dat is langdurige opvang voor kinderen en ook de vorm waar Annelies en haar man voor hebben gekozen.

Hechten door OMA aan LSD

Hechting kwam al vaak aan bod in eerdere afleveringen van Radio Mama. Ook in pleegzorg is hechting een ontzettend belangrijk thema. Bij het grootste deel van kinderen in pleegzorg, is er sprake van hechtingsproblematiek, door bijvoorbeeld een verslavingsproblematiek in het gezin van oorsprong. “Elk kind in pleegzorg draagt een rugzak met zich mee. Maar de zwaarte daarvan wordt mee bepaald door wat ze hebben meegemaakt ,” zegt Annelies daarover. Hoe is de baby gedragen in de buik en hoe verliep de hechting tijdens en na de zwangerschap? Dat zijn factoren die meespelen. 

Je kan als pleegouder de hechting versterken. Annelies geeft een paar tips: “Lichaamscontact is daarbij heel belangrijk, net zoals met elkaar babbelen en samen eten en samen spelen. Maar zorg daarnaast ook voor genoeg momenten met elk kind apart. Eigenlijk dingen die je automatisch met je eigen kroost doet, maar waar een pleegkind misschien nog meer nood aan heeft.”

Loyaliteit is ook van groot belang in pleegzorg. “Het kind blijft loyaal aan het kerngezin. Het is ook echt de bedoeling om dat contact intact te houden daar waar het mogelijk is. Een bloedband verbreek je niet,” aldus Annelies. Daarnaast probeer je als pleegouder die loyaliteit te verwerven, door een vertrouwensband op te bouwen met het pleegkind.

“Een vertrouwensband opbouwen doe je door oma thuis te laten. Je oordelen, meningen en adviezen, bedoel ik daar dan mee,” vervolgt Annelies lachend. Maar ook door te luisteren, samenvatten en doorvragen (lsd) toon je interesse en betrokkenheid in waar je (pleeg)kinderen mee bezig zijn. 

Het sleutelspel

En dan mag je nog zo goed proberen de verbinding aan te gaan, er zullen altijd dingen onbesproken blijven. Daarom ontwikkelde Annelies het Sleutelspel, nadat ze erover gedroomd had. “Het spel bestaat uit een huis dat negen kamers heeft die elk over een bepaald thema gaan. Wanneer je pion stopt, neem je een vraag die je moet beantwoorden. Zo zit er bijvoorbeeld een vraag in om het gezin van oorsprong te vergelijken met een dier en uit te leggen waarom je dat dier hebt gekozen.” Zo ontdek je onuitgesproken gevoelens en spanningen en kan erover gesproken worden. 

Ook pleegouder worden?

Er zijn altijd pleegouders nodig. In de provincie Limburg alleen al wachten honderd kinderen op een plek. En je wordt goed begeleid. Naast een selectieprocedure bij zowel de ouders als de kinderen is er ook minstens elke zes weken een begeleider die langskomt. “Dat helpt, ook wanneer er bepaalde situaties zich voordoen om even te ventileren en eventueel samen naar oplossingen te zoeken.” Zo kon Annelies’ pleegdochter zeven jaar geleden twee keer per maand in het weekend terecht bij een speelgezin na het verlies van hun oudste zoon.

“Pleegzorg verrijkt je leven,” zegt Annelies. “Het is niet altijd rozengeur en maneschijn en je moet als ouders wel sterk in je schoenen staan, maar als je nadenkt over het verschil dat je maakt in het leven van die kinderen, is alles relatief.” 

Ook nog in de podcast

Het verschil tussen pleegouderschap en adoptie, Annelies’ persoonlijke verhaal als pleegmama, de invloed van hechting tijdens de zwangerschap en het proces om pleegouder te worden.