Radio Mama

In deze aflevering is Marijke Vandepitte te gast. Marijke is kinder- en jeugdpsychiater met een groot hart voor de allerkleinsten. In deze aflevering hebben we het over psychische klachten tijdens de perinatale periode. Is de roze wolk een fabeltje? En waarom is het zo belangrijk om het taboe te doorbreken? 

Geen roze maar een broze wolk

De roze wolk is een ideaalbeeld dat Marijke graag wil doorprikken. We worden ermee om de oren geslagen: het beeld van een uitgeruste mama met een vrolijke, gezonde baby op haar arm of een vader die geniet van spelen met zijn kind. De realiteit ziet er vaak anders uit en voor veel gezinnen is de wolk niet roze maar broze. Wanneer een postnatale depressie je overkomt, kan de wolk tijdelijk zwart kleuren. 

“Geniet ervan”

Hoewel een postnatale depressie 10% tot 15% van de vrouwen overkomt, wordt er amper over gesproken. Het grootste probleem in onze maatschappij is dat er momenteel nog te weinig kennis bij verschillende hulpverleners zit rond perinatale mentale gezondheidszorg. Zo worden de klachten van vrouwen, als ze die al durven uitspreken, soms niet serieus genomen. De klachten worden als ‘normaal’ bestempeld, waardoor niet altijd tijdig de juiste hulp ingeschakeld wordt. 

Doordat er te weinig over gesproken wordt, niet alleen bij en door hulpverleners maar ook door jonge ouders onder elkaar, twijfelen veel vrouwen aan zichzelf. Ze vragen zich af of het wel normaal is dat ze gestresseerd of angstig zijn. Of ze zijn beschaamd om te zeggen dat ze het lastig hebben omdat ze het gevoel hebben dat ze dankbaar moeten zijn, of omdat ze overal te horen krijgen dat ze ervan moeten genieten.

En dat kan volgens Marijke al aangepakt worden tijdens de zwangerschap. “De zorg voor zwangeren op lichamelijk vlak is top. Maar nu gaat het tijdens een zwangerschap vaak over praktische dingen: voorbereiden op de bevalling, infosessies over borstvoeding, wat er lichamelijk gebeurt,... Terwijl er eigenlijk nog een eerste sessie zou moeten zijn over heel het mentale en familiale aspect: nadenken over hoe het gaat zijn na de bevalling, hoe je elkaar als partner terug gaat vinden, hoe de seksualiteit in een relatie beïnvloed wordt, op wie uit je netwerk je beroep kan doen,...” 

Het overkomt je

Een postnatale depressie overkomt je, herhaalt Marijke regelmatig. Je kan er niets aan doen dat het je overkomt en het zegt ook helemaal niets over je kwaliteiten als ouder. Maar toch voelen veel mama’s zich schuldig als het hen overkomt. 

Belangrijk om te onthouden is dat een postnatale depressie eigenlijk een depressie is die toevallig samenvalt met mama worden. Dat wordt te weinig uitgelegd, waardoor mama’s met een postnatale depressie het gevoel krijgen dat dit samengaat met het moederschap en het daarom nooit meer voorbij gaat. “Maar het is net de depressie die hun gevoel zo kleurt. Gevoelens van blijdschap, plezier en trots worden gedempt door de depressie die hen overkomt,” aldus Marijke. Als ze dan niet gehoord en erkend worden, gaan ze zich heel eenzaam voelen. Terwijl het net heel belangrijk is om erover te durven spreken.

Babyblues of postnatale depressie?

Wat is nu het verschil tussen de babyblues (of kraamtranen) en een postnatale depressie? De babyblues treedt op bij 50 tot 80% van de pas bevallen moeders. Je voelt je prikkelbaar en moet vaak huilen zonder duidelijke aanleiding. Het is deels hormonaal gestuurd en gaat na een paar weken ook weer voorbij. Als het blijft duren, kan er meer aan de hand zijn. Een postnatale depressie gaat, in tegenstelling tot de babyblues, niet spontaan voorbij. Hulp zoeken is dus belangrijk.

Wanneer moet je hulp zoeken?

Twijfel je? Praat erover. Dat hoeft niet meteen met een hulpverlener te zijn maar kan ook met iemand uit je omgeving. Maar praat over je gevoelens, geef aan dat je het nog niet helemaal voelt. Als je je aanhoudend somber en lusteloos voelt, weinig energie hebt, veel piekert, slecht slaapt en je voelt je vervreemd van je baby en haalt geen plezier uit interactie met je kind, is het tijd om aan de alarmbel te trekken. 

Waar kan je die hulp zoeken? Je kan beginnen bij je gynaecoloog, huisarts of vroedvrouw. Op de website www.wolkinmijnhoofd.be vind je heel veel info en gegevens over waar je allemaal terecht kan. En onthoud: je bent niet alleen!

Ook nog in de podcast:

Postnatale depressie bij papa’s, over hoe de gezondheidszorg sneller kan ingrijpen en hoe ‘perfect ouderschap’ niet nodig is voor de ontwikkeling van je kind.